Nefel

[ SÊŞEM, 2024-04-16 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

fjrigjwwe9r1TabArticles:ArticleHeadline
Stratejîstê kurd bû serokê Kurdistanê

STOCKHOLM, 15/6 2005 — Me kurdan stratejîstê kurd Mesûd Barzanî kir serokê Kurdistanê û me baş kir. Em kurd bi rêberiya Mesûd Barzanî dê dewleteka kurdî ya serbixwe ava bikin û em dê baş bikin. Ne tenê kurdên başûrê Kurdistanê em kurdên herçar parçeyên Kurdistanê Mesûd Barzanî wekî serokê miletê kurd û serokê resmî yê hemî Kurdistanê qebûl dikin û em kurd hemî pir baş dikin. Îro ew roj e ko em kurd hemî hevdu pîroz bikin û em kurd hemî ji nû ve bi bergehekê nû li jiyanê û paşeroja milet û welatê xwe binêrin.

Mesûd Barzanî pêşmerge û kurê Mele Mistefa Barzanî ye û ew rast e. Lê belê Mesûd Barzanî Mesûd Barzanî bi xwe ye jî û eve deh sal e ko ew bi xwe biryarê li ser qedera xwe û miletê xwe dide û me hemiyan ji agir û tofana Rojhilata-nêvê diparêze û ber bi pêş ve dibe. Mesûd Barzanî berî deh salan ji Emerîkayê re got kurd miletekê xudanbiryar e û ne kewê di çelteyê ti dewlet û sûperdewletan de ye û Emerîkayê bi xusara xwe jî be rêza wî girt û ji wê rojê û pê ve hêdî li Rojhilata-nêvê baweriya xwe bi wî anî û ew û miletê kurd kir dostekê xwe yê stratejîk.

Mesûd Barzanî stratejîst e ji ber di dema şerê roxandina desthilata Sedam Hisênî de wî nehişt dewletên cîran yên wekî Tirkiyeyê bi hêzên xwe yên eskerî bikevin Kurdistanê û wî nehişt Kurdistan bibe meydana şerê li hemberî Iraqê û got kurd dê piştgiriya roxandina desthilata Sedam Hisênî bikin bi şertê ko şer neyêt Kurdistanê û miletê kurd jê zererê nebîne û mecbûrî reva bo dewletên cîran nebe.

Heger Mesûd Barzanî ne stratejîst bûya di nêv wê tofana şerî de û di nêv wan çar dewletên dijmin yên cîran de wî nedikarî milet û welatê xwe biparêze û karê wî kirî ne karê hemî serok û qumandar û plandaneran e.

Sibata sala 2003-yê, demekê kurt berî şerê li hemberî Iraqê, serokwezîrê Kurdistanê Nêçîrvan Barzanî û sekreterê giştî yê Yekîtiya Niştimanî ya Kurdistanê Celal Talebanî ji Kurdistanê çûn Enqereyê da li wê derê bi Zalmay Xelîlzadê nûnerê serokê Emerîkayê George Bushî û berpirsên dewleta Tirkiyeyê re rûnin û minaqeşeya rêdan yan rênedana hatina eskerên Tirkiyeyê bo Kurdistanê bikin.

Di civînê de generalê tirk Yaşar Buyukanitî bi tehdîd digot Tirkiye dê bi eskerê xwe bête Kurdistanê û Nêçîrvana Barzanî digot “no, hon nayên”. Generalê tirk digot ew ne ji bo şerê li dijî kurdan tên û ew ji bo rêlibergirtina mihaciran tên. Nêçîrvan Barzanî digot “no, çênabe hon bên û kurd jî narevin û nayên Tirkiyeyê”. Generalî digot ew dizane ko kurd dê birevin û ber bi Tirkiyeyê ve bên. Nêçîrvan Barzanî digot: “No, tu nizanî, ez dizanim. Ez serokwezîrê Kurdistanê me û ez miletê xwe nas dikim. Tu generalê welatekê dî yî û tu miletê min nas nakî û lewra ez ji te re dibêjim kurd narevin û nayên û hon jî nayên bo Kurdistanê.”

Minaqeşe pir germ bûbû û generalê tirk behsa şerî dikir û digot ko dê bibe şer di nêvbera tirkan û kurdan de. Nêçîrvan Barzanî jî digot heger bibe şer bila bibe şer lê belê wisa bizane ko kurd dê ne li Zaxo û Hewlêrê lê belê li Diyarbekir û Enqereyê şerê tirkan bikin. Rê ji Nêçîrvan Barzanî nediçû û bêhn li generalê tirk teng bûbû. Celal Talebanî berê xwe da Nêçîrvan Barzanî û gotê “bi zimanê gulan baxive, em dê her bibêjin çênabe ko ew bên lê belê pêwist nake ko tu hewqasê hişk pê re baxivî”.

Ti rê li ber Nêçîrvan Barzanî nebû ji ber Mesûd Barzanî jê re gotibû her çi dibe bila bibe, bi ti şiklî û bi ti sebeban kurd rê nadin ko tirk bi eskerên xwe ve bên Kurdistanê û Nêçîrvan Barzanî jî ji ya xwe danediket.

Stratejîstê kurd Mesûd Barzanî dizanî ko çerxa felekê ji bo wî û miletê wî rast geriyaye û hêdî pêwist nedikir ko ew xwe ji tehdîd û gotinên tirkan û dewletên cîran bitirsîne. Li Iraqê şer çêbû, desthilata Sedam Hisênî hilweşiya, tirk nehatin Kurdistanê û roj bû roja kurdan.

Piştî hilbijartinên 30-ê meha yekê li Kurdistanê û li Iraqê kurd hêdî ne tenê li Kurdistanê lê belê li Iraqê jî bûn xudandesthilat û serokkomarê Iraqê jî bû pêşmergeyekê kurd Celal Talebanî. Vêca serokê Kurdistanê Mesûd Barzanî û serokkomarê Iraqê Celal Talebanî bi hev re niho şansê wan heye ko hem Kurdistanê ava bikin û ber bi serxwebûnê ve biçin û hem jî şirîkên Iraqê bin.

Mesûd Barzanî wekî serokê Kurdistanê bi qanûna serokatiya Kurdistanê desthilatdarê herî mezin yê Kurdistanê ye û desthilata wî jî ne sembolîk e. Bi kêmî heta çar salên dî qedera miletê kurd bi wî ve hat girêdan û barê wî gelekê giran e û li vê derê ez dê tenê hinek karên ko ew dê bike binivîsînim.

1. Mesûd Barzanî dê hikûmeteka yekgirtî li Kurdistanê ava bike û rê ji duserîtiyê re nehêle. Qanûna serokatiyê ev desthilat daye wî.

2. Mesûd Barzanî dê rê nede ko careka dî eskerên Iraqê û hikûmeta Bexdayê emran li kurdan û Kurdistanê bike û qanûna serokatiyê desthilat daye wî ko rê li ber Bexdayê bigire.

3. Mesûd Barzanî dê bi bihayê jiyana xwe jî be Kerkûkê û deverên dî yên Kurdistanê ji aliyê îdarî ve jî vegerîne ser Kurdistanê û miletê kurd û Parlamentoya Kurdistanê ew bar li wî kiriye.

4. Mesûd Barzanî dizane ko herçend îro tenê parçeyeka Kurdistanê azad û rizgar bûbe hemî parçeyên dî jî bi hêviya wî û wê parçeya azad ve ne, ji ber kurd yek milet e û Kurdistan jî yek welat e. Kurdistana Tirkiyeyê, Kurdistana Îranê û Kurdistana Sûriyeyê nemaye û tenê yek Kurdistan heye û beşa azadbûyî serwera hemî Kurdistanê ye. Mesûd Barzanî nikare xwe tevlî karê parçeyên dî neke û ew jî naxwaze rehet bisekine. Berî hefteyekê wî behsa Sûriyeyê kir û got ew piştgiriya kurdan li hemî derên dinyayê dike û divêt dewleta Sûriyeyê digel kurdan vê meseleyê hel bike yan ne rewş dê xerabtir bibe.

5. Mesûd Barzanî dixwaze dewleteka kurdî ya serbixwe ya mezin ko ji herçar parçeyan pêk têt ava bike û konjunktura dinyayê niho li gor daxwaza wî ye.

Ji bo pêkanîna van armancan dema Mesûd Barzanî heye û heta du salên dî divêt wî meseleya Kerkûkê û qanûna bingehî ya daîmî ya Iraqê li gor daxwazên kurdan çareser kiribe. Piştî du salên dî divêt ew destê xwe bi aktîvî bavêje çareserkirina parçeyên dî yên Kurdistanê û heger miletê kurd piştî çar salan ew wekî serokê Kurdistanê bo çar salên dî jî hilbijart divêt di sala 2013-ê de herçar parçeyên Kurdistanê bûbin yek û Kurdistana mezin ava bûbe.

Belê me miletê kurd baş kir ko me Mesûd Barzanî kir serokê Kurdistanê. Ez bawer dikim ko heta heşt salên dî – ji ber em dê Mesûd Barzanî cara didoyê jî bo çar salan wekî serokê Kurdistanê hilbijêrin – hem Mesûd Barzanî dê xewn û projeyên xwe binecih kiribin û hem jî kurd wekî milet li Rojhilata-nêvê dê bûbe miletê herî xurt û bêyî kurdan ti kes dê nekare li Rojhilata-nêvê siyasetê û hesab û kitaban bike.

-----------------------------------

Nivîskar: ARIF ZÊREVAN
Weşandin: 2005-06-15
Xwendin: 5995