Nefel

[ YEKŞEM, 2024-12-22 ] [ BIKE MALPERA DESTPÊKÊ ] [ BÊXE NÊV BIJAREYAN ] [ KONTAKT ] [ INFO ] [ LÊGERÎN & ARŞÎV ]

DESTPÊK

	Nûçe

	Nivîsar

	Kulturmagazîn

	Hevpeyvîn

	Kolumnîst

	Ewrokurd

	E-Pirtûk

	Lîteratûr

	Ziman

	Muzîk

	Foto

	Lînk

E-POSTEYA TE

	Nav (Username)



	Şîfre (Password)





	»E-posteyeka nû bo xwe qeyd bike

REKLAM

KOLUMNÎST

Gotin û kirin yan jî gotin û nekirin

CIZÎRA BOTAN, 1/1 2012 — Gotin û kirin… Yek ji wan gelek hêsanî ye; ya din jî gelek zor e. Ya hêsanî gotin e; ya zor jî kirin e. Hin mirov hene ko behsa kirina gelek tiştan dikin, sozan didin, lê belê dema mesele hat ser kirinê, xwe didin alî, heçko behsa wan tiştan nekirîn.

Ji berê û pêş de mirovên ko li ser gotinên xwe nesekinîn, sozên ko ji xelkê re dayîn bi cî neaînin derketine. Heta mirov dikare bibêje ko hejmara yên xûyê wan li ser vê çendê zêde ne jî. Jiber wê ye ko bab û bapîrên me bi gotinên xwe yê wecîz û qedirbilind ew kes hem rexne kirine, hem di heqê wan de em hişyar kirine, hem jî diyar kirine ko ji gotinê wêdetir esil kirin e:

Di neqeba gotin û kirinê de çiya hene
Neqeba gotin û kirinê sed dol û nuwal dikevinê
Gotin û kirin ji hev dûr e
Karê demekê çêtir e ji axaftina salekê

Bicihneanîna gotin û sozan ji ber ko dibe sedema ji holêrabûna baweriya di navbera takekesên civakê de, Xwedê Teala jî di Qur’ana pîroz de cî daye wê û di vê mijarê û de bawermend bi awayekî dijwar hişyar kirine:

“Ey bawermendino! Çima hûn wê tişta ko hûn nakin dibêjin?”, (Sûreta Saf, ayet: 2)

Helê ew tiştên ko tên gotin û ew sozên ko tên dayîn eger di heqê kurdan de be, di heqê dayîna hin mafê wan de be, bi yekcarî baweriya me pê tune ye. Lewre ev bi sedan sal in gelê kurd bi gotinên nehatîn cî xapiyaye. Ji ber wê çendê ye ko heta gavên pratîk neyên avêtin gotin bi tenê têrê nake.

Çend roj berê gotineke din li ser wan gotinên rayedarên dewletê yên di heqê kurdan de dihate kirin zêde bû. Bulent Arinçê arîkarê serokwezîr di Meclîsê Mezin ya Tirkiyeyê de axaftinek kir. Di wê axaftina xwe de tiştên gelek mezin û ewqasî jî girîng beyan kir. Holê got birêz Arinç:

— Mirovek ji nasnameya xwe rûmetyar dibe. Birêz Baykal jî dibêje, birêz Kiliçdaroglu jî dibêje ko “nasnameya etnîkî rûmeta wî merivî ye.” Kêşeya kurd yan jî nasnameya kurd ne nasnameyeke ko sê sal, yan sî sal, yan jî bîst sal in derketîye holê. Hebûna kurdan herî kêm ji hezarsalî vir ve realîteyek e. Hûn nikarin vê înkar bikin. Eger hûn vê înkar bikin, em ê vegerin salên heştîyî, salên piştî heştîyî…. Hemû, kî hebe dê li ser vê xakê bi awayekî rehet nasnameya xwe bibêje. Em ê rêzê ji wê nasnameyê re bigrin. Em ê hemû mafên wan yên çandî, mafên wan yên makezagonî bidine wan, nas bikin…

Ew gotinên ko wî gotî ger siyasetmedarekî kurd bi lêv kiribana teqez wê ji doza KCK-ê riya wî li girtîgehê ketiba.

Gelo em di gotinên Arincî de jidiliyekê bibînin an na? Bila biraderên me yên AKP-perest biborin lê hetanî nekeve pratîkê, ango hetanî derbarê pirsgirêka gelê me de hingavên berbiçav neyên avêtin ez bixwe ti girîngiyê nadim van gotinan. Lewra yê ew gotin gotî zilamê dûyem yê hikûmetê ye, yê ew li şûna xwe dayî axaftin û lê guhdarî kirî jî serokwezîr bixwe ye. Gelo ji bicîanîna wan gotinan re çi astengî heye? Bêguman tune ye. Çima wê tişta ko ew dibêjin hema naxin pratîkê, bi gotinê tenê dimînin?

Helbet “bigumannêrîna” me ya di heqê soz û beyanên rayedarên dewlet û hikûmetê de hin sedemên wê hene. Em ber bi dîrokê ve naçin û behsa sozên rayedarên wê demê yên ji kurdan re hatîn dayîn û paşê bi cî neanîn nakin. Em ê behsa van bîst salên dawî bikin.

— Di sala 1991-ê de serokwezîrê wê demê Suleyman Demirel di axaftina xwe ya li Şirnexê got ko wan “realîteya kurdan nas kiriye.” Paşê jî ew gotina xwe li Şirnexê hişt û berê xwe da Enqerê. Li Enqerê her tişt ji bîr kir.

— Di dema serokwezîrtiya xwe de Mesut Yilmaz got ko “Riya Yekîtiya Ewropayê di Amedê rederbas dibe.” Paşê jî careke din di vê derbarê de devê xwe venekir.

— Beriya niho şeş salan jî serokwezîr, li Amedê bi devê xwe îqrar kir ko pirgirêka kurd heye û ew pirsgirêk ya wî ye. Herweha da destnîşan kirin ko di heqê kurdan de xetayê dewletê çêbûye. Piştî ko li ser wê axaftina wî re 5-6 sal derbas bûn dîsan heman Erdoganî di axaftineke xwe de got ko pirgirêka kurd tune ye, pirsgirêka hemwelatiyên wî (!) yên kurd heye.

Herweha eger Arinç di wê beyanata xwe de cidî bûya û ew beyanat polîtîkaya hikûmetê bûya diviya ko nermahiyek derketiba holê û wê nermahiyê sîrayetî wezaretên dîn jî kiribûya. Hal bi hal helwêsteke dijê wê derket holê. Lewre:

1. Wezîrê karê navxo Idris Naim Şahinî di pey axaftina Arincî de di heqê siyaseta legal ya kurdan de tiştên nebaş serf kirin. Heta hat îddia kirin ko ji aliyê heman wezaretê ve ji bo girtina partiya navborî delîl têne berhev kirin. Ev jî ji paşerojê re hêviyekê nade.

2. Daxwaza mafê parastina bi zimanê dayikê ya bertawanên KCK ji aliyê dadgehê ve hat red kirin. Her çiqas parêzerên wê dozê axaftina Bulent Arinç weke delîl raberî dadgehê kiribe jî dadgeran diyar kir ko ew parastina bi zimanê dayikê qebûl nakin

Eger mirov wan xisûsên li jor li pey hev rêz bike dê derbikeve holê ko ka di mijara bawerîpêneanîna axaftina Arincî û yên wek Arincî de em çiqas mafdar in.

-----------------------------------

Nivîskar: ABDULKADIR BÎNGOL abdulkadirbingol@gmail.com
Weşandin: 2012-01-01
Xwendin: 4979